Button Text
Kiekens
Gepubliceerd op
21
November
2025
Artikel
In productieomgevingen waar brandbare gassen, dampen of stof vrijkomen, is explosieveilig werken geen keuze maar een verplichting. ATEX ventilatoren spelen hierbij een belangrijke rol. Ze zorgen voor veilige luchtstromen zonder risico op ontsteking, zodat je continu kunt voldoen aan wetgeving en interne veiligheidsstandaarden. In dit artikel leggen we helder uit wat ATEX ventilatoren zijn, wanneer je ze nodig hebt en waar je op let bij selectie en beheer.
ATEX ventilatoren

Wat zijn ATEX ventilatoren

ATEX ventilatoren zijn industriële ventilatoren die speciaal zijn ontworpen voor explosiegevaarlijke omgevingen. Ze voorkomen dat mechanische of elektrische onderdelen een ontstekingsbron vormen. ATEX staat voor atmosphère explosible en is vastgelegd in Europese richtlijnen voor explosieveilig materieel en werkomgevingen. Een ATEX ventilator herken je aan een Ex-markering en een zonecategorie die aangeeft voor welk risiconiveau het apparaat geschikt is.

Wanneer heb je ATEX ventilatoren nodig

Je hebt ATEX ventilatoren nodig als je werkt met brandbare stoffen die met lucht een explosief mengsel kunnen vormen. Denk aan:
• Fijnstof uit voedingsmiddelen, chemie of farmaceutische productie
• Metaalstof of houtstof
• Oplosmiddelen, dampen of gassen
• Mengprocessen waarbij stofwolk of damp kan ontstaan

Veelvoorkomende zones waar ATEX ventilatoren worden geplaatst:
• Zone 1 en 2 voor gasgevaar
• Zone 21 en 22 voor stofgevaar
Vindt er een risicobeoordeling plaats en is er kans op een explosieve atmosfeer, dan moet de ventilatie daarop zijn afgestemd.

Waarom ATEX ventilatoren essentieel zijn in productieomgevingen

Voor KAM managers draait het niet alleen om compliance maar ook om continuïteit en risicobeheersing. ATEX ventilatoren helpen je bij:
• Voorkomen van ontsteking door vonken of warme oppervlakken
• Betrouwbare ventilatie in risicoruimtes en procesinstallaties
• Voldoen aan ATEX 114 en ATEX 153 richtlijnen
• Minimaliseren van stilstand en incidentrisico
• Bescherming van medewerkers en bedrijfscontinuiteit

Hoe kies je de juiste ATEX ventilator

Let op de volgende punten:
Zone en categorie
• Stem ventilatorcategorie af op zoneclassificatie van je installatie
• Houd rekening met stof, gas of gemengde risico's
Materiaalkeuze
• Behuizing en waaier afgestemd op contactrisico
• Voorkomen van statische lading of wrijving
Beveiligingsoplossingen
• Temperatuurbeveiliging
• Gelagerde aandrijving geschikt voor Ex-omgeving
• Toerentalbewaking waar nodig
Performance requirements
• Debiet, druk en energieverbruik passend bij proces
• Geluids- en trillingsniveau
Onderhoud en inspectie
• Regelmatig preventief onderhoud
• Registratie en documentatie voor audits

Checklist voor KAM managers

• Zone-indeling vastgesteld en gedocumenteerd
• Correcte ventilatorcategorie per zone
• Materiaal- en componentkeuze beoordeeld
• Explosieveilig onderhoudsplan aanwezig
• Periodieke controles en audits ingepland

Conclusie

ATEX ventilatoren zijn essentieel voor veilige en wettelijk conforme bedrijfsvoering in explosiegevaarlijke industrieomgevingen. Voor KAM managers betekent de juiste keuze minder risico, minder stilstand en een aantoonbaar veilige werkomgeving. Wil je zeker weten dat je ventilatiesysteem voldoet aan de laatste ATEX eisen en past bij jouw procesomgeving? Neem gerust contact op voor een technisch adviesgesprek met een specialist.

Veelgestelde vragen (FAQ)
00
Wat is het verschil tussen standaard en ATEX ventilatoren?

Een ATEX ventilator is ontworpen om geen ontstekingsbronnen te creëren. Dat betreft zowel mechanische als elektrische componenten en het gebruik van speciaal materiaal.

00
Zijn ATEX ventilatoren verplicht?

Ja, wanneer een risicobeoordeling uitwijst dat een explosieve atmosfeer kan ontstaan.

00
Kan ik bestaande ventilatie aanpassen naar ATEX?

In de praktijk is dat vaak niet realistisch. Een gecertificeerde ATEX ventilator is meestal noodzakelijk.